پایتون نوجوانان

• تعریف برنامه‌نویسی با زبان کودکانه و قابل لمس
• چرا امروزه یادگیری کدنویسی یک ضرورت است، نه انتخاب؟
• چرا پایتون بهترین زبان برای شروع است؟
• معرفی کاربردهای هیجان‌انگیز پایتون در بازی‌سازی، انیمیشن، هوش مصنوعی و داستان‌پردازی

• دانلود و نصب نرم‌افزار پایتون روی سیستم دانش‌آموزان
• آشنایی با محیط اولیه و پنجره اجرای دستورات (Shell)
• اجرای اولین دستور ساده در پایتون (مثل دستور چاپ یک جمله)
• تجربه‌ی گفت‌وگوی مستقیم با کامپیوتر به زبان برنامه‌نویسی
• رفع خطاهای احتمالی در نصب و اجرای پایتون
• ایجاد حس توانمندی و استقلال در کار با ابزارهای حرفه‌ای

• آشنایی با محیط کدنویسی پایتون (IDLE یا VS Code)
• ایجاد اولین فایل برنامه با پسوند .py
• نوشتن اولین خط کد و اجرای آن (Hello World)
• یادگیری دستور print برای نمایش متن‌ها و اعداد
• تبدیل تکالیف و مسائل ریاضی مدرسه به برنامه‌های ساده در پایتون
• تمرین چاپ جملات دلخواه دانش‌آموزان روی صفحه
• ایجاد حس هیجان: «من هم برنامه‌نویس شدم!»

• معرفی انواع اعداد در پایتون (صحیح و اعشاری)
• نحوه ذخیره و استفاده از اعداد در متغیرها
• نوشتن توضیحات (کامنت‌ها) برای بهتر فهمیدن کد
• آشنایی با تبدیل نوع داده‌ها (مثلاً از عدد صحیح به اعشاری)
• تمرین‌های ساده: جمع، تفریق و محاسبات روزمره با پایتون
• پروژه کوچک: تست درک مفاهیم عددی (تمرین عملی با حل مثال‌های خلاقانه)

• آشنایی با انواع عملیات ریاضی در پایتون (جمع، تفریق، ضرب، تقسیم)
• یادگیری عملیات ویژه مثل توان، ریشه دوم و اولویت انجام محاسبات
• کار با عملیات تخصیصی و تغییر مقادیر متغیرها به شکل پویا
• تمرین پیدا کردن بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین عدد با دستورات آماده پایتون
• معرفی اعداد تصادفی و نقش آن‌ها در ساخت بازی‌های ساده
• بازی‌های جالب با اعداد و تبدیل ریاضی خشک به سرگرمی
• آشنایی با توابع ریاضی کاربردی مثل سقف و کف یک عدد
• انجام تمرینات عملی برای درک کامل اعداد و عملیات مختلف
• پروژه کوچک پایانی: ساخت یک ماشین‌حساب ساده یا بازی عددی جذاب

• شروع کار با Turtle: آشنایی با ابزار گرافیکی پایتون که با یک لاک‌پشت بامزه روی صفحه اشکال می‌کشیم.
• حرکت لاک‌پشت: یادگیری دستورهای حرکت به جلو و عقب و تغییر جهت.
• ترسیم اشکال پایه: رسم مربع و شش‌ضلعی به‌عنوان اولین پروژه‌های تصویری.
• شروع از نقاط مختلف صفحه: معرفی امکان حرکت به مختصات دلخواه و تجربه شروع ترسیم از مکان‌های تصادفی.
• دستور goto: یادگیری بازطراحی اشکال از هر نقطه روی صفحه.
• ترسیم خلاقانه: طراحی یک ماندالا (دوایر کیهان‌نما) با ترکیب چندین دایره رنگی و متقاطع.

• تغییر شیوه نمایش اسکرین: یادگیری تنظیم پس‌زمینه‌ها و رنگ‌های مختلف برای ایجاد تنوع در نقاشی‌ها.
• تغییر اشکال گرافیکی: آشنایی با تغییر شکل لاک‌پشت به دایره، مربع یا مثلث برای جذاب‌تر شدن ترسیم‌ها.
• شکل‌های بدون خط: ترسیم اشکال رنگی بدون خطوط بیرونی برای طراحی‌های زیباتر.
• انواع دایره‌ها: کشیدن دایره‌های متنوع با شعاع‌های مختلف و رنگ‌های دلخواه.
• انواع کمان‌ها: رسم بخش‌هایی از دایره برای طراحی قوس‌ها و شکل‌های هندسی جدید.
• نوشتن متن روی اسکرین: نوشتن پیام‌ها یا نام دانش‌آموز روی صفحه، همراه با جلوه‌های تصویری.
• پروژه کوچک: ترسیم دایره محاط در مربع – ترکیب اشکال هندسی برای درک مفاهیم ریاضی در قالب طراحی دیجیتال.
• چرخاندن تصویر: چرخاندن اشکال برای ایجاد الگوهای تکرارشونده و زیباتر.
• پروژه کوچک: ترسیم استیکر خندان با پایتون – طراحی یک شکلک خندان به‌عنوان اولین پروژه هنری کامل دانش‌آموز.

• تعریف استرینگ (String): آشنایی با مفهوم متن در برنامه‌نویسی و اینکه حروف و کلمات هم می‌توانند مثل اعداد در کامپیوتر ذخیره و پردازش شوند.
• ایجاد چند نوع استرینگ: نوشتن متن داخل کوتیشن‌ها و یادگیری روش‌های مختلف برای معرفی رشته‌ها.
• نوشتن چند خط استرینگ: چطور می‌توان متن‌های طولانی یا چندخطی نوشت و روی صفحه نشان داد.
• ترکیب استرینگ‌های مختلف: کنار هم گذاشتن کلمات و جمله‌سازی با کد.
• انواع چاپ: چاپ متن‌ها همراه با متغیرها، اعداد یا حتی شکل‌ها برای تولید خروجی‌های متنوع.
• استرینگ همانند صف است: معرفی اینکه رشته‌ها مثل لیست کاراکترها هستند و می‌توان به تک‌تک حروف دسترسی داشت.
• دسترسی به بخشی از یک استرینگ: بریدن و جدا کردن بخشی از متن (مثل گرفتن ۳ حرف اول نام).
• متدهای استرینگ: یادگیری توابع آماده برای تغییر متن‌ها (مثل بزرگ‌نویسی، کوچک‌نویسی، جایگزینی).
• فرمت استرینگ: روش‌های زیبا و کاربردی برای نمایش ترکیب متن و عدد در خروجی.
• گرفتن ورودی از کاربر: ایجاد تعامل با کاربر و دریافت متن دلخواه او برای پردازش.
• پروژه‌های کوچک و جذاب این جلسه:
• متن Turtle را به مرحله بعد ببرید: استفاده از متن برای ایجاد تغییر در پروژه‌های گرافیکی.
• روی صفحه فریاد بزن: چاپ متن با حروف بزرگ و افکت‌های نمایشی.
• نام خودت را برعکس نمایش بده: ترکیب منطق و استرینگ برای تغییر شکل متن.
• ریاضیات رنگی و پویا: ترکیب عدد و متن برای ایجاد خروجی‌های متنوع و خلاقانه.

• True یا False (درست یا غلط): آشنایی با نوع داده بولین و اینکه کامپیوتر چطور همه چیز را به دو حالت ساده "درست" و "غلط" تبدیل می‌کند.
• مقایسه و تصمیم‌گیری: یادگیری عملگرهای مقایسه‌ای مثل >, <, == و اینکه چگونه می‌توان شرایط مختلف را بررسی کرد.
• اگر این اتفاق افتاد، این دستورات را انجام بده (if): نوشتن شرط‌های ساده و کنترل رفتار برنامه بر اساس شرایط.
• در غیر این صورت؟ (else): معرفی دستور else برای زمانی که شرط برقرار نباشد.
• اگر شرایط متعددی داشته باشیم (elif): بررسی چندین حالت متفاوت و گرفتن تصمیم درست.
• ساختارهای شرطی تو در تو: نوشتن شرط درون شرط و درک ساختارهای پیچیده‌تر.
• بررسی چند شرط در یک خط: استفاده از عملگرهای منطقی (and, or, not) برای ترکیب چند شرط و ساده‌سازی کد.

• حلقه for: آشنایی با ساده‌ترین نوع تکرار برای اجرای دستور چندباره.
• ساختار شرطی داخل حلقه: ترکیب شرط‌ها با تکرار برای ایجاد منطق‌های پیچیده‌تر.
• حلقه‌های تو در تو: تمرین درک ساختارهای چندسطحی و کارهای ترکیبی.
• حلقه روی استرینگ: حرکت بین حروف یک متن و کار روی آن‌ها.
• حلقه while: تکرار نامحدود تا رسیدن به نتیجه دلخواه.
• کنسل شدن مأموریت (Break و Continue): کنترل پیشرفته روی جریان اجرای حلقه.

پروژه‌های جذاب این بخش:

• نسخه جدید و پیشرفته بازی «حدس کلمات»
• اتوماتیک‌کردن رسم مربع و اشکال پایه
• خودکارسازی ترسیم الگوهای هنری (ماندالا)
• خلق پاهای عنکبوت با استفاده از تکرارها

• ذخیره‌سازی بیش از یک مقدار: مقدمه‌ای بر داده‌های چندتایی.
• لیست‌ها:
• دسترسی به مقادیر
• برش (Slicing)
• تغییر و دستکاری عناصر
• کپی و افزودن
• شمارش و پاک‌کردن
• ادغام و ترکیب چند لیست
• جست‌وجو در داده‌ها
• مرتب‌سازی و وارونه‌کردن
• تاپل‌ها (Tupleها): آشنایی با داده‌های ثابت و کاربرد آن‌ها.
• مجموعه‌ها (Setها): ذخیره‌سازی بدون تکرار و عملیات ریاضی روی داده‌ها.
• دیکشنری‌ها (Dictionaryها): ذخیره‌سازی اطلاعات کلید–مقدار، مانند دفترچه تلفن هوشمند.

پروژه‌های جذاب این بخش:

• طراحی ستاره‌های خودکار و رنگارنگ روی صفحه
• ایجاد «رنگ‌های بی‌پایان» با داده‌های تکرار شونده
• برعکس‌کردن نام و نام خانوادگی برای تمرین لیست‌ها و رشته‌ها

• تعریف اولین تابع شخصی در پایتون
• اجرای دستوراتی که خودمان طراحی کرده‌ایم

پروژه کوچک:

• نوشتن تابعی برای محاسبه معدل درسی

• معرفی آرگومان‌ها و ورودی‌های توابع
• توابع بدون ورودی و توابع با چند ورودی

پروژه کوچک:

• ایجاد ماشین‌حساب کوچک با توابع

• تفاوت متغیرهای محلی و سراسری
• بازگرداندن (Return) داده از توابع

پروژه کوچک:

• برنامه بررسی نمره قبولی و نمایش نتیجه

• نوشتن توابع با ورودی‌های زیاد
• ساده‌سازی کدهای پیچیده
• آشنایی با توابع ناشناس (Lambda)

پروژه کوچک:

• تبدیل دما (سانتی‌گراد ⇆ فارنهایت)

• چرا باید داده‌ها را ذخیره کنیم؟
• باز کردن و خواندن فایل‌های متنی موجود
• خواندن خط به خط از فایل

پروژه کوچک:

• خواندن تکالیف روزانه دانش‌آموزان از فایل

• ایجاد فایل جدید در پایتون
• نوشتن اطلاعات داخل فایل
• ویرایش و ذخیره مجدد داده‌ها

پروژه کوچک:

• دفترچه خاطرات دیجیتال

• ترکیب خواندن و نوشتن فایل‌ها
• پاک کردن و جایگزینی داده‌ها
• ساخت فایل گزارش نهایی

پروژه کوچک:

• ایجاد کارنامه هوشمند (خواندن نمرات، محاسبه معدل، ذخیره نتیجه)